Projekt Muzeum II Wojny Światowej już teraz pretenduje do nowej ikony miasta. Nic w tym dziwnego – trudno zapomnieć tak charakterystyczną, kreatywną i dynamiczną sylwetkę. Sześć podziemnych i osiem nadziemnych pięter obiektu opowiada trudną historię wojny, ale również realizuje pewną misję. „… by szerząc wiedzę i wartości, uniknąć powtórki z tego piekła na ziemi”, mówią o tym autorzy. Koncepcja architektoniczna zakłada, iż całe zło wojny ukryte jest pod ziemią, a „światełko” nadziei dostaje się do środka szczeliną biegnącą wzdłuż placu.
Ekspozycje podzielone są niejako na trzy części. Pierwsza z nich, zlokalizowana pod ziemią, skupia się na przeszłości: traktuje o dramatycznych doświadczeniach wojny i niesie spory ładunek niełatwych emocji. Drugą część, symbolizującą teraźniejszość, stanowi plac przed obiektem, będący jednocześnie przestrzenią ekspozycyjną i miejscem spotkań. Z kolei silnie przeszklona, dynamiczna kubatura, zamknięta pomiędzy dwoma betonowymi ścianami w odcieniach cegły (charakterystycznej dla zabudowy gdańskiej starówki), z tarasem widokowym na miasto – to trzecia część, symbol przyszłości.
„Nasze Muzeum jest niemym projektem, a jednak krzyczącym głośno w głowach i sumieniach ludzi. Gdańsk, jako miasto portowe, jest „korytarzem” wymiany myśli i poglądów ludzi. Ma więc wielki potencjał przekazywania wartości humanistycznych, w tym także tych antywojennych”, opowiadają autorzy projektu, architekci ze studia „Kwadrat”.
Wystawa główna, znajdująca się 14 metrów pod ziemią, zajmuje powierzchnię ok. 5 tys. metrów kwadratowych, co czyni ją jedną z największych wystaw historycznych na świecie. I to wcale nie jedyny powód, żeby zaliczyć Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku do najbardziej śmiałych obiektów architektonicznych ostatnich lat w Polsce. Budowa tak głębokiego obiektu tuż przy linii brzegowej również nie jest łatwa, podobnie jak konstrukcja pochylonej pod takim kątem dominanty.